De antigeensneltesten die de GGD in teststraten gebruikt om te testen op corona, kunnen ook ingezet gaan worden als zelftest. Een zelftest is een test die iemand bij zichzelf kan afnemen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat antigeensneltesten een goede betrouwbaarheid hebben en geschikt zijn als zelftest. Bij zelfafname wordt een speciale verkorte swab – het wattenstaafje – gebruikt. Dat maakt het prettiger en veiliger om bij jezelf een monster af te nemen. Wel stelt het ministerie dat de binnenkort verkrijgbare zelftesten een duidelijke instructie of begeleiding nodig hebben. Verkeerd gebruikt ligt namelijk op de loer.
Omdat sneltesten medische hulpmiddelen zijn die alleen onder medische verantwoordelijkheid van een arts gebruikt mogen worden, kunnen zij niet zomaar als zelftest op de markt komen. Fabrikanten en leveranciers van een antigeensneltest moet een ontheffing aanvragen voor hun product om deze als zelftest te kunnen gebruiken. Producenten moeten aan voorwaarden voldoen. Zo moet er tenminste al een CE-markering zijn voor het product als antigeensneltest voor professioneel gebruik en moet de test gevalideerd zijn voor gebruik als zelftest. De ontheffing kan binnen een week verleend worden. De complete lijst van voorwaarden waaraan de zelftesten moeten voldoen om een ontheffing te krijgen staat in de ‘Procedure voor ontheffing voor antigeensneltesten’.
De verwachting is dat de eerste antigeensneltesten met ontheffing in april op de markt komen. Op de website van de Rijksoverheid komt een overzicht van testen die een ontheffing hebben gekregen.
Op het gebied van zelftesten volgt het CBD de richtlijnen van de overheid. Het CBD raadt drogisten dan ook af om zelftesten zonder goedkeuring of zonder ontheffing van de overheid te verkopen. Het CBD is verheugd dat de antigeensneltesten nu kunnen worden ingezet. Bij zelftesten kleeft echter een risico voor onjuiste zelfafname. Goed advies over het juiste gebruik van deze zelftest is erg belangrijk. Daarom heeft het CBD samen met apothekenorganisatie KNMP de minister van VWS gevraagd de antigeenzelfsneltesten als middel aan te wijzen dat uitsluitend verkocht mag worden bij drogist en apotheker.
Juist apotheken en drogisten kunnen namelijk bij de verkoop van zelftesten de gebruiker informeren over het juiste gebruik van zo’n sneltest. Daarbij kunnen zij de koper ook aanvullende informatie geven over hoe te handelen bij een specifieke uitslag. Een positieve uitslag zegt bijvoorbeeld meer dan een negatieve uitslag. Een ander voorbeeld: een afnemer van een zelftest moet weten dat je bijvoorbeeld bij een negatieve uitslag alsnog diezelfde dag het virus kan oplopen. Alleen een antistofsneltest toont aan of iemand besmet is geweest.
De verantwoorde zorg die drogisterijen en apotheken zo geven aan consumenten, heeft een grote meerwaarde ten opzichte van uitleg door bijvoorbeeld supermarktpersoneel.
Samen kunnen de 2.350 drogisterijen en 2.000 apotheken zorgen dat er veilige, goed toegankelijke en beschikbare antigeensneltesten zijn voor mensen die zich willen laten testen.
