Nederlandse huisartsen hebben een lijst opgesteld van dertig handelingen die zij beter niet meer kunnen verrichten volgens de laatste wetenschappelijke inzichten. Zo wordt er geen antibioticazalf meer versterkt door de huisarts bij een rood oog en niet meer ingegrepen bij een tenniselleboog. Een paar van de dertig handelingen die geschrapt worden, hebben invloed op de advisering in de drogisterij.
Het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) heeft met onderzoekers van het RadboudUMC 92 huisartsrichtlijnen opnieuw bekeken. Daarin vonden zij 385 aanbevelingen wanneer een arts vooral niets moet doen. De zorg die in dat geval gegeven wordt, maakt de patiënt namelijk niet beter terwijl er wel bijwerkingen op kunnen treden. Uiteindelijk is besloten om dertig handelingen niet meer te verrichten. Vier van deze dertig handelingen gaan bijvoorbeeld over chronische knieklachten: daar stelt de huisarts zich terughoudendheid op omdat de klachten vaak vanzelf overgaan en de patiënt zelf kan zorgen voor voldoende beweging, niet overbelasten en goede pijnstilling. Ook bij kinderen met buikpijn stellen artsen zich voortaan terughoudend op omdat deze klachten meestal vanzelf overgaan. Ook schrijven artsen, vanwege de resistentie, geen antibiotica meer voor als ze geen complicaties verwachten bij een rood oog, ontstoken oor of hoest.
Al deze voorbeelden kunnen indirect invloed hebben op de advisering in de drogisterij, omdat mensen pijnstilling zoeken of andere middelen om bijvoorbeeld de klachten bij een rood oog te verminderen. Twee geschrapte handelingen van de huisartsen hebben directe invloed op de advisering door de drogist: het schrappen van decongestieve neusdruppels bij een middenoorontsteking bij kinderen en minder zware maagzuurremmers bij maagklachten.
Huisartsen schrijven geen neussprays met onder andere xylometazoline meer voor bij een middenoorontsteking bij kinderen. Het effect is volgens de onderzoekers niet aangetoond terwijl deze neusdruppels bij jonge kinderen wel (zeldzame) ernstige bijwerkingen kunnen hebben. Bij ruim 80 procent van de kinderen met een middenoorontsteking zijn de ergste klachten na 2-3 dagen over en complicaties zijn zeldzaam. De NHG-richtlijnen geven aan dat er wel altijd adequate pijnbestrijding gegeven moet worden. Drogisten adviseren, conform de advieskaarten, al een tijd geen xylometazoline meer bij een middenoorontsteking. Zij adviseren paracetamol, het eerste keus-advies, als pijnbestrijding. Als paracetamol niet voldoende resultaat geeft, mag volgens de NHG-richtlijnen ook ibuprofen worden geadviseerd aan kinderen boven 1 jaar.
Huisartsen willen chronisch gebruik van maagzuurremmende medicatie zonder goede indicatie voorkomen. Bij veel chronische gebruikers van zware maagzuurremmers ontbreekt volgens de onderzoekers een indicatie: het middel is ooit gestart ter behandeling van maagklachten, maar deze verdwijnen vaak vanzelf. Het is goed om als drogist ook alert te zijn als een klant herhaaldelijk protonpompremmers aanschaft. Geef ook altijd de risicowaarschuwing mee bij deze middelen: “Dit geneesmiddel geeft risico op bijwerkingen bij lang gebruik.” Protonpompremmers kunnen bij langdurig gebruik namelijk bijwerkingen geven zoals botontkalking, darminfecties en nierfalen. Een maagzuurbinder is vaak een betere en veiligere oplossing bij eenvoudige maagklachten. Ga met klanten die geregeld een protonpompremmer aanschaffen, het WASA-gesprek aan en adviseer om bij herhaaldelijke klachten de huisarts te bezoeken zodat er een goede diagnose kan worden gesteld. Chronisch gebruik kan namelijk in stand worden gehouden door rebound- en placebo-effecten, of door een H. pylori-infectie (vooral bij een maagzweer).
