8 oktober: Dag van de Drogist
Zelfzorggeneesmiddelen zijn voor veel Nederlanders een vast onderdeel van hun zorggedrag: 77% van de volwassenen gebruikt ze en 65% koopt ze het liefst bij de drogist. Maar kennis over het juiste gebruik schiet vaak tekort. Dat blijkt uit representatief onderzoek in opdracht van het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD), in aanloop naar de eerste Dag van de Drogist op 8 oktober 2025.
Hoewel zelfzorggeneesmiddelen zoals pijnstillers, neussprays of hoestmiddelen veilig zijn bij correct gebruik, blijkt dat veel mensen de risico’s onderschatten. De bijsluiter wordt vaak overgeslagen en online informatie is niet altijd betrouwbaar. Actieve, deskundige voorlichting blijft dan ook noodzakelijk.
Uit het onderzoek blijkt dat veel gebruikers hun kennis overschatten. 72% van de Nederlanders vindt dat de verantwoordelijkheid voor goed gebruik bij henzelf ligt. Maar bij doorvragen blijkt die kennis vaak beperkt. Jongeren (18–37 jaar) zijn zich beter bewust van hun gebrek aan kennis over het veilige gebruik; ouderen (56+) denken juist veel te weten, terwijl zij vaker meerdere middelen tegelijk gebruiken en de risico’s onderschatten.
Driekwart van de ondervraagden vindt het belangrijk om in de drogisterij goed advies te krijgen. Een even groot deel hecht waarde aan de spontane risicowaarschuwingen die gecertificeerde drogisterijen en webshops met de Groene Plus bij bepaalde geneesmiddelen geven.
Tijdens de evenementen rondom de Dag van de Drogist droegen experts zoals hoogleraar Passende Zorg Tijn Kool, huisartsen Jeannemieke Schade en Jojanneke Kant (De Vragendokter van Instagram), dermatoloog Inge Haeck en sport- en slaapcoach Pons Jan Vermeer hun kennis over aan de ruim 40.000 medewerkers in de drogisterij.
Tijn Kool, hoogleraar Passende Zorg Radboud UMC: “Zelfzorg kan een belangrijke eerste stap zijn in Passende Zorg. Drogisten geven deskundig advies over zelfzorggeneesmiddelen en steeds meer huisartsen beseffen dat meer nadruk op zelfzorg hun drukke praktijk kan ontlasten.”
De bijsluiter is bedoeld om veilig gebruik van zelfzorggeneesmiddelen te ondersteunen, maar wordt door 42% van de Nederlanders niet gelezen. Onder jongeren loopt dit op tot 54%. Van degenen die zeggen hem wél te lezen, blijkt bij doorvragen vaak dat cruciale kennis toch ontbreekt. Jongeren halen hun informatie vaker van internet (20%) dan uit de bijsluiter (16%).
Jongeren halen hun producten en informatie vaker van internet. Een opvallende uitkomst is het hoge gebruik van slaapmiddelen onder jongeren. 42% van hen gebruikt niet-receptplichtige middelen om in slaap te komen. 18% gebruikt regelmatig melatonine, terwijl dit middel niet bedoeld is als slaapmiddel of rustgever. Ook hier is behoefte aan advies groot: 40% van de jongeren die deze middelen gebruiken, is actief op zoek naar deskundige ondersteuning bij slaapproblemen — twee keer zoveel als gemiddeld. Toch bespreken ze hun klachten vaak (nog) niet met de huisarts. Ze staan wél open voor voorlichting en begeleiding bij zelfzorg.
Jongeren (18-37 jaar) gebruiken sowieso opvallend meer zelfzorgmiddelen dan andere groepen. Bijna 39% van de jongeren koopt weleens een neusspray met werkzame stof. Maar 60% weet niet dat deze middelen slechts 7 dagen achtereen gebruikt mogen worden omdat anders schade aan het neusslijmvlies ontstaat — een kennisniveau dat bij ouderen juist wél aanwezig is. Ruim 70% van de gebruikers vindt de risicowaarschuwingen die in gecertificeerde drogisterijen worden gegeven, duidelijk en deskundig.
Ook voor andere producten, zoals eczeemmiddelen of huidverzorging, zoeken jongeren steeds vaker zelf hun weg. Bijna één op de drie heeft regelmatig last van een extreem droge huid of eczeem, en 56% van hen zegt bij de aankoop van een product dat verlichting geeft, advies nodig te hebben.
Nederland telt ruim 1.800 gecertificeerde drogisterijen en een groot deel van de online zelfzorgmarkt is gecertificeerd. Verantwoorde zorg is bij deze verkooppunten met de Groene Plus geborgd. Elke week bezoeken 5 miljoen mensen een drogist, ruim 1 miljoen met een gezondheid gerelateerde vraag. Drogisten geven wekelijks meer dan 100.000 uitgebreide gezondheidsadviezen en verwijzen waar nodig door naar de huisarts – gemiddeld 3.000 keer per week. Daarmee zorgt de drogist dat mensen eenvoudige klachten zelf op kunnen lossen en voorkomen ze dat mensen te lang zelf dokteren. (Assistent)drogisten zijn opgeleid en volgen jaarlijks nascholing om risico’s bij zelfzorgmiddelen te signaleren, uitleg te geven over juiste gebruik, en door te verwijzen bij potentieel fout gebruik of risicovolle combinaties met andere middelen.
Volgens het onderzoek wordt het advies van de drogist breed gewaardeerd. Na huisarts en apotheker wordt de drogist het vaakst genoemd als betrouwbare bron voor zelfzorgadvies. Andere bronnen zoals influencers, vrienden, familie of social media worden minder vaak vertrouwd.
Het onderzoek laat zien dat de behoefte aan toegankelijke en deskundige informatie over zelfzorggeneesmiddelen groot is – en dat het ook daadwerkelijk effect heeft. Terwijl grote groepen gebruikers de bijsluiter niet lezen of onvoldoende begrijpen, huisartsenzorg onder druk staat en online informatie sterk varieert in betrouwbaarheid, is de drogist een laagdrempelige, professionele adviseur dichtbij huis.
Actieve voorlichting blijft daarom onmisbaar, zeker nu steeds meer mensen zelfstandig kleine gezondheidsklachten behandelen. Daarom organiseert het CBD samen met de drogisterijformules de Dag van de Drogist. Goede advisering draagt niet alleen bij aan veilig gebruik, maar voorkomt ook onnodige belasting van de huisartsenzorg.
